پس از سفر هیئت عالی‌رتبه روسیه به افغانستان به رهبری سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت روسیه، و ملاقات با رهبران طالبان، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روز چهارشنبه اعلام کرد که توسعه روابط با رژیم طالبان برای روسیه «حیاتی» است.
هیئت بلندپایه روسیه در جریان این سفر، با مولوی عبدالکبیر و ملا عبدالغنی برادر، معاونان نخست‌وزیر طالبان، ملا محمد یعقوب، وزیر دفاع، و سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله (کشور) طالبان، دیدار کرد. در این دیدارها که الکسی اورچوک، معاون نخست‌وزیر روسیه، نیز حضور داشت، دو طرف درباره گسترش تعاملات، افزایش همکاری‌های اقتصادی و کمک به رژیم طالبان برای مقابله با فشارهای غرب، بحث و تبادل نظر کردند.
ملا عبدالغنی برادر در این دیدار خواستار همکاری روسیه در زمینه «خنثی کردن فشارهای غرب» شد و تاکید کرد که طالبان در این زمینه، به همکاری و حمایت روسیه نیاز دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس گزارش‌هایی که رسانه‌های طالبان از محتوای این دیدارها منتشر کرده‌اند، درخواست حذف نام طالبان از فهرست گروه‌های ممنوعه در روسیه، از مهم‌ترین موضوع‌های مطرح‌شده در این ملاقات‌ها بود. به‌رغم حضور ملا محمدحسن آخوند، نخست‌وزیر ۷۹ ساله طالبان، در کابل، او به دلیل «بیماری قلبی» با هیئت روسی دیدار نکرد. آخوند که در ماه اوت برای درمان به امارات متحده عربی سفر کرده بود، پس از بازگشت به ندرت در ملاعام ظاهر شده است.
یک روز پس از ملاقات‌های هیئت روسی و مقام‌های طالبان، رسانه روسی تاس خبر داد که طرح حذف نام طالبان از فهرست گروه‌های تروریستی به مجلس این کشور ارائه شده است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روز چهارشنبه هفتم آذر (۲۷ نوامبر) اعلام کرد که گسترش روابط روسیه با طالبان برای این کشور حیاتی است و تا زمانی که طالبان از فهرست تروریستی خارج نشود، مسکو نمی‌تواند روابطش را با این گروه توسعه دهد.
زاخارووا گفت: «ما بارها اعلام کرده‌ایم که روسیه مانند سایر قدرت‌های جهانی قصد دارد همکاری‌های عملی با کابل (طالبان) را در زمینه موضوع‌های موردعلاقه دوطرف، از جمله مبارزه با تهدید‌های تروریستی و قاچاق مواد مخدر که از خاک افغانستان سرچشمه می‌گیرد، توسعه دهد.»
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، ماه مه در جریان سفر به ازبکستان گفته بود که دولت او قصد دارد نام طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی حذف کند تا مسیر تعامل بیشتر باز شود، اما این اقدام تا پیش از سفر هیئت بلندپایه روسیه به کابل اجرایی نشد.
هرچند پیش‌نویس طرح حذف نام طالبان از فهرست گروه‌های تروریستی به مجلس روسیه ارائه شده است، روزنامه روسی «ودوموستی» گزارش داد که این اقدام «مشروط» است و در صورت توقف همکاری طالبان با سازمان‌های تروریستی بین‌المللی، اجرایی خواهد شد.
این روزنامه اضافه کرد که اقدام روسیه در حذف نام طالبان از فهرست گروه‌های تروریستی «ممکن است گامی در جهت به رسمیت شناختن حکومت این گروه در افغانستان باشد».
ملاقات سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت روسیه با مولوی عبدالکبیر، معاون نخست‌وزیر طالبان-ARG_1880/X@
روسیه سفارت افغانستان در مسکو را به طالبان واگذار کرده، اما سفیر طالبان هنوز اجازه ورود به خاک روسیه را نیافته است. سفارت افغانستان در مسکو را دیپلمات‌های دولت پیشین که به طالبان اعلام وفاداری کرده‌اند و نیز چند مامور پایین‌رتبه اعزامی از وزارت خارجه طالبان اداره می‌کنند. دیپلمات‌های طالبان اجازه ندارند در برنامه‌های رسمی به نمایندگی از این گروه شرکت کنند یا پرچم طالبان را بر فراز ساختمان سفارت به اهتزاز درآورند. این در حالی است که کشورهایی مانند چین، ایران، پاکستان، قطر، ازبکستان، امارات متحده عربی و قرقیزستان ضمن پذیرش سفرای طالبان، آن‌ها را به برنامه‌های رسمی هم دعوت می‌کنند.
پس از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های سنگین غرب علیه روسیه، افغانستان به یکی از مشتریان نفت روسیه تبدیل شد. بر اساس گزارش شرکت رسانه‌ای هلنیک شیپینگ که اخبار صنعت کشتی‌رانی و تجارت را پوشش می‌دهد، صادرات نفت روسیه به کشورهای منطقه، از جمله افغانستان در سال ۲۰۲۳ تا ۲۸ درصد افزایش یافته است.
در ماه مه ۲۰۲۴، نورالدین عزیزی، وزیر تجارت و صنعت طالبان، اعلام کرد که این گروه تصمیم دارد برای خرید نفت روسیه و فروش آن به کشورهای جنوب آسیا، با کمک ترکمنستان و قزاقستان، مرکزی تدارکاتی در شهر هرات ایجاد کند. عزیزی گفت این مرکز تدارکاتی با هماهنگی کشورهای آسیای میانه که از روسیه نفت می‌خرند، ایجاد خواهد شد و هدف از آن تبدیل افغانستان به مرکز تدارکات نفت روسیه و بهره‌برداری از این فرصت برای تقویت اقتصاد افغانستان است.
با اینکه هیچ کشوری، از جمله روسیه، رژیم طالبان را به‌عنوان دولت قانونی افغانستان به رسمیت نشناخته، سطح تعامل روسیه با طالبان برای نخستین بار افزایش یافته است.
برخی کارشناسان معتقدند انزوای روسیه به دلیل جنگ اوکراین، ولادیمیر پوتین را واداشته است تا تعامل با طالبان را در عرصه‌های مختلف از جمله اقتصاد، سیاست و امنیت گسترش دهد. پیش از این، مقام‌های روسی از طالبان به‌عنوان متحد مسکو در مبارزه با داعش خراسان یاد کرده‌اند. پس از حمله مرگبار داعش خراسان سالن کنسرت کروکوس در حومه مسکو، در ماه مارس، تماس و همکاری نهادهای امنیتی روسیه و طالبان در زمینه مبارزه با داعش خراسان افزایش یافت.
ضمیر کابلوف، فرستاده رئیس‌جمهوری روسیه در امور افغانستان، بارها تلاش‌های طالبان برای مهار داعش خراسان را ستوده و این گروه را متحد مسکو در مبارزه با تروریسم خوانده است.
